حجت امامان معصوم علیهم السلام
فاطمه سلام‌الله‌علیها از جهاتی به رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم شباهت دارد. یکی از این شباهت‌ها در حجت بودن است. بر اساس آیه «کَذلِکَ جَعَلْناکُمْ أُمَّةً وَسَطاً لِتَکُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ وَ یَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیداً» (بقرة: 143) و روایات ذیل آن، ائمه علیهم‌السلام حجت خدا بر مردم هستند و رسول خدا حجت بر امامان. همچنین فاطمه سلام‌الله‌علیها حجت خدا بر ائمه است. چنانچه در تفسیر اطیب البیان از امام عسکری علیه‌السلام نقل شده است: «نحن حجج اللّه على خلقه، و جدّتنا فاطمة رحجة اللّه علینا» (ج 13، ص 235). ما حجت‌های خدا بر خلقیم و جده ما فاطمة حجت خدا بر ما است.
یکی از وجوه حجیت دختر پیامبر صلوات‌الله‌علیه‌وآله در این است که این بانو، تا ابد نشانه و پرچم راه حق و مذهب صحیح است. از مرحوم علامه امینی نقل شده است که در یکی از گفتگوهایش با بعضی از علمای جهان اسلام از او پرسید وقتی دختر رسول خدا از دنیا رفت بیعت کدام امام را بر گردن داشت؟ آن عالم از پاسخ در ماند. زیرا بنا به روایات متواتر و مستفیض از شیعه و سنی اگر کسی از دنیا برود بی آن که بیعت امام زمانش بر گردنش باشد، کافر و بی ایمان از دنیا رفته[1] و در نتیجه در بهشت جایی نخواهد داشت. از سویی باز بر مبنای روایات متواتر، رسول خدا فرموده است که فاطمه سرور زنان اهل بهشت است.[2] پس در این که آن حضرت بهشتی است تردیدی نیست. در نتیجه قطعا بیعت امام زمانش را بر گردن داشته. اما روشن است که این امام، امامی نبود که آن روز ظاهرا امامت امت را بر عهده داشت. و بی‌شک امامی که فاطمه در بیعت او بود امام حق و حجت خدا بوده است و این امام کسی نبود جز مولای متقیان امیر مومنان علی علیه‌السلام.
از دیگر نکاتی که در وجود این بانوی بزرگوار بسیار قابل تامل است آن که حضرت ولی عصر علیه‌السلام که خود حجت و الگوی مومنان است، دختر رسول الله علیه‌وآله‌صلوات‌الله را اسوه خود دانسته و فرموده است : وَ فِیابْنَةِرَسُولِاللَّهِ لِی أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ. [3] یکی از تجلیات این الگو بودن در حوادث بعد از رحلت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نمایان شد. در فضای سنگینی که بزرگان و نخبگانی که در میدان‌های جنگ، شجاعت و از خودگذشتگی خود را به اثبات رسانده بودند، در ماندند و از بیان حق ناتوان شدند و مصداق این آیه شدند که «إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَیِّنَاتِ وَالْهُدَىٰ مِن بَعْدِ مَا بَیَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِی الْکِتَابِ أُولَٰئِکَ یَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَیَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ (بقرة: ١٥٩(»(کسانى که دلایل روشن،و هدایتى را که نازل کرده ایم، پس از آن که آن را در کتاب براى مردم بیان نمودیم، کتمان می‌کنند، خدا آنها را لعنت مى‌کند; و همه لعن کنندگان نیز، آنها را لعن مى‌کنند.) و نیز این آیه : وَ ما مُحَمَّدٌ إِلّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْمَّاتَأَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلى أَعْقابِکُمْ وَ مَنْ یَنْقَلِبْ عَلى عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللهَ شَیْئاً وَ سَیَجْزِی اللهُ الشّاکِرینَ(آل عمران - 144) ؛ (محمّد فقط فرستاده خداست; و پیش از او، فرستادگان دیگرى نیز بودند; آیا اگر او بمیرد یا کشته شود، شما به گذشته (و دوران جاهلیت) باز برمى گردید؟! و هر کس به گذشته بازگردد، هرگز به خدا ضررى نمى رساند; و خداوند بزودى شاکران (و ثابت قدمان) را پاداش خواهد داد.)
در فضایی که معرکه‌داران و معرکه‌گیران به بهانه حفظ نهضت اسلام و راه رسول خدا، دایه‌های دلسوزتر از مادر شده بودند و با ریاکاری از جهالت و غفلت مردم بهره می‌بردند، و جرات مردان و زهره شیران را دریده و به باد داده بودند، تنها دختر رسول خدا بود که مردانه در این میدان گام نهاد و علم دفاع از حقیقت را برای آیندگان برافراشت که در آن زمان غیرتی برای حمایت از دختر رسول خدا پیدا نمی‌شد.
از این رو این سند حقانیت و حجت مسلمانی مومنان باید به همه مسلمانان و بلکه به همه جهانیان معرفی شده و در ایام منسوب به ایشان با شکوه‌ترین شکلی از او تجلیل شود که این تجلیل نه تنها سپاس از جانفشانی او است که نشانه زنده بودن غیرت و بینا و بودن بصیرت هر انسان آزاده‌ای و بلکه خود احیاگر حقیقت بلند ولایت و توجه دادن به پرچم شرافت و انسانیت است. و هرچه در این راه تلاش شود کم است.
اما آنچه امروز در فریاد رسای این اسوه امام عصر و حجت حجت‌ها باید شنیده شود، هشدار نیفتادن در دام شیطان و راه مفسدان است. چه بسا همین مودت و اظهار محبت به ساحت این بانوی بزرگ، با بی‌درایتی، به در غلطیدن در دام سامری منجر گردد. و آن هنگامی است که در مراسم تجلیل این بانوی نمونه اسلام، نشانه‌های کدورت و خدای ناکرده، انشقاق میان ارادتمندان پیدا شود. و هر گروه از مومنان و شیعیان، گروه دیگر را به کم‌ارادتی و قصور در مودت و موالات نسبت به آن حضرت، و یا غلو و تعصب و زمان‌ناشناسی و شکستن اتحاد میان امت اسلامی و مانند آن متهم کرده و از یکدیگر بیزاری جویند که این همان دام سامری است که مومنان را شکار می‌کند. و تنها راه مقابله با آن درایتی هارونی است. همان هارون که رسول خدا صلوات‌الله‌علیه وآله امیر مومنان سلام‌الله‌علیه را با منزلت او نسبت به موسی علی‌نبیناوآله‌وعلیه‌السلام بشارت داد که «انت منی بمنزلة هارون من موسی...».
هنگامی که موسای کلیم برادرش هارون نبی را به جانشینی خود می‌گماشت به او گفت: « وَ قالَ مُوسى لِأَخیهِ هارُونَ اخْلُفْنی فی قَوْمی وَأَصْلِحْ وَ لاتَتَّبِعْ سَبیلَ الْمُفْسِدینَ(اعراف - 142)«در میان قومم جانشین من باش. و (امور آنها را) اصلاح کن. و از روش مفسدان، پیروى منما.». این سفارش به عدم پیروی از راه مفسدان به هیچ وجه در خور پیامبری چون هارون نبود. اما مراد موسی هم این نبود که ممکن است برادرش فریب سامری را خورده و به گوساله پرستی روی آرد! بلکه توجه به این نکته باریک بود که ممکن است سامری با اقدامات خود تو را به راهی بکشاند که ظاهرش مبارزه با شرک باشد، اما در باطن به ایجاد تفرقه در امت منتهی شود و باید از این دام نامرئی برحذر بود. از این رو وقتی از طور بازگشت و فتنه سامری را عیان دید از برادر بازخواست کرد که آیا به توصیه‌ام توجه نکردی و دام شیطان را ندیدی؟ و برادر در پاسخ گفت : «قالَ یَا بْنَ أُمَّ لاتَأْخُذْ بِلِحْیَتِی وَ لابِرَأْسِی إِنِّی خَشِیتُ أَنْ تَقُولَ فَرَّقْتَ بَیْنَ بَنِی إِسْرائِیلَ وَ لَمْ تَرْقُبْ قَوْلِی (طه - 94) «اى فرزند مادرم! (اى برادر!) ریش و سر مرا مگیر! زیرا من ترسیدم بگویى تو میان بنى اسرائیل تفرقه انداختى، و سفارش مرا مراعات نکردى.»
آری اگر هارون بدون درایت در مبارزه با مکر سامری گام برمی‌داشت، قطعا در دام او گرفتار می‌آمد. و اینک این هارون زمان است که این کید را دریافته و اهل ایمان و به ویژه هیئتی‌ها و رزمندگان غیور را از افتادن در این دام هشدار می‌دهد. بگذار تا اهل بصیرت به نکته این هشدار پی برند.
[1]- صحیح مسلم، دارالفکر - بیروت – لبنان، ج 6 ص 22 : من مات و لیس فی عنقه بیعة مات میتة جاهلیة ؛ مسند احمد حنبل، ج3 ص 446، و ج 4 ص 96 : من مات بغیر امام مات میتة جاهلیة ؛
[2]- صحیح بخاری، 1401 هـ ق - 1981 م، دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، ج 4 ص 209 و ص 219: فاطمة سیدة نساء اهل الجنة ؛ مسند احمد حنبل، ج3 ص 80، و ج 5 ص 391 ؛
[3]- الغیبة، طوسی/ کتاب الغیبة للحجة، النص، ص: 286
التماس دعا دارم
موفق باشید